Yayın Türü: Raporlar

Yayımcı : İslamcı Dergiler Projesi

Türkiye’de İslamcılık düşüncesi bağlamında yapılan çalışmalar yeni bir döneme girmektedir. Bu dönemde araştırmalara metodolojik ve kuramsal bir zeminin oluşturulması çalışmalardan beklenen hasılayı artıracaktır. İslamcılıkla ilgili çalışmaların en büyük sorunlarından birisi meselelerin derinlikli ele alınmaması, ilk kaynaklara dayanılmaması sebebiyle oluşan genellemecilik ve tekrara düşme sorunudur. Bir diğer sorun üretilen malzemelerin ya metodoloji ve muhtevası itibariyle yüzeysel kalması ya da güncel siyasal cephelerin bir aracı haline gelmesidir. Bu sorunları aşmak için öncelikle meseleyi genel hatları ile ele alan çalışmalardan, daha özel ve ayrıntılı inceleyen çalışmalara yönelmek ve bunlar arasındaki süreksizliği aşarak bunu bir birikim halinde ortaya koymak gerektiğini düşünüyoruz. 

Bu minvalde, İslamcılık araştırmalarına katkı yapan araştırmacılarla bir araya gelerek çalışmalara yeni bir zemin kazandırmayı arzu ediyoruz. Bu toplantıların ilki olan “İslamcılık Çalışmalarında Yönelimler” başlığı ile gerçekleştirilen çalıştay ile saha çalışmalarının yönü ve mevcut durumu hakkında istişarelerde bulunuldu. İki oturum olarak planlanan çalıştayın ilk oturumunda Doç.Dr. Lütfi Sunar “İslamcılık Çalışmalarında Teori ve Yöntem Sorunu” başlığı ile alan çalışmalarında bütünleyici bir tabloya erişilemiyor olmanın temel nedenleri, kavram ve yaklaşım eksikleri üzerine bir sunum gerçekleştirdi. İslamcı düşüncenin dağılmış, bozulmuş formalarına karşı bir ana hat olarak “ıslah” kavramının seçilmesi gerektiğinin altı çizildi. Bu ana form, araştırmaların sınırları, kapsamı, yöntemi açısından da yeni ve daha sistemli bir yol önerisi olabilir. İlk oturumda araştırmacıların gündeme taşıdıkları en önemli başlıklardan birisi İslamcılığın tanım ve konumu hususundaki problemler oldu. Bu çerçevenin yeniden düşünülmesi gerektiğinde hem fikir olan araştırmacılar ikinci bir adım olarak yaklaşım şekilleri ve sorunları üzerine eğildiler. Araştırma yöntemlerinde dönemselleştirme ve süreklilik teorilerinin İslamcılık araştırmalarındaki karşılığı, mümkünatı ve gerekliliği ele alınan bir diğer başlık oldu.

İkinci oturum Lütfi Sunar ve Büşra Bulut’un hazırladığı “ Çalışma Alanları ve Araştırmaların Yönelimleri” sunumuyla devam etti. Bu sunumda, Türkiye’de üretilmiş İslamcılık çalışmalarının bir dökümü verildi. Tezler, makaleler, kitaplar, yapılan sempozyum ve programların istatistiği ve içerik analizinin yapıldığı bu oturum, alan eksiklerinin belirlemesi ile devam etti. Üretilmiş çalışmaların hangi dönemler ve konularda yoğunlaştığı buna karşın ihmal edilen alanların bu sahada yarattığı açıkların tespiti yapıldı. Bu sunum doğrultusunda araştırmacıların sürdürdüğü tartışma ile, çalışma alanlarındaki eksikler, detaylandırılmaya ihtiyaç duyan kısımlar ve yabancı kaynaklardaki kuramsal süreç ile Türkiye içindeki tartışmaların birbirine oranları konuşuldu. Çalıştay, alanda çalışan akademisyenlerin mevcut durum ve yönelimler hakkında müzakeresi için bir vesile olurken, alan araştırmasında ihtiyaç olunan tartışmaların yeni zeminlerinin tespiti için de bir imkan doğurdu.