İslamcı Dergiler Projesi (İDP) - Türkiye’de İslamcılık Düşüncesi Üzerine Kapsamlı Bir Arşiv ve İnceleme Çalışması

Müderris, Meclis-i Mebusan mebusu ve Şeyhülislam Mustafa Sabri Efendi, Karabacak ailesinin mensubu olarak Tokat’ın Kat köyünde dünyaya geldi. Çocukluğunda Pazar nahiyesinde Peşli Hoca'dan ders alarak eğitime başladı. Sonra Kayseri Medresesi'nde din eğitimi aldı. 1889 yılında Rüus imtihanını kazanarak Fatih Camii'nde din dersleri vermeye başladı. Beşiktaş Asariye Camii imamlığını yaptı. 1900 ve 1904 yılları arasında II. Abdülhamid tarafından huzur derslerine alındı.
Siyasî hayatında ilk önceleri İttihat ve Terakki Fırkası'nı desteklemekteydi. Sonra Ahali Fırkası'na (1910) girdi. Daha sonra ise İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne muhalif Hürriyet ve İtilaf Fırkası'nın kuruluşunda yer aldı (1911). O dönemde hükümetteki İttihat ve Terakki Fırkası aleyhine muhalif Beyan-ül Hak Dergisi'nde başyazarlık yaptı. Hürriyet ve İtilaf Fırkası'nda oluşan komite, hükümeti 25 Ocak 1913 tarihinde devirmeye karar vermişken İttihat ve Terakki bunu 2 gün önce 23 Ocak 1913'de kanlı bir biçimde gerçekleştirmişti. Bab-ı Ali baskını neticesinde birçok Hürriyet ve İtilaf Fırkası yöneticisi gibi Mustafa Sabri Efendi de yurt dışına Romanya'ya kaçtı. Sonra Romanya'dan Yunanistan'a geçti. Diğer bazı fırka yöneticileri ise yeni hükümetçe sürgün edildi. Mustafa Sabri Efendi, 1916 Kasım'ında Bükreş'te tutuklanarak kendi isteği ile Enver Paşa'ya getirildi. Kendisi Talat Paşa tarafından öldürüleceğinden korkuyordu. Enver Paşa ise gıyabına yargılanarak aldığı cezayı (ki bu beş yıldı) o zamanlar Bursa Vilayeti'ne bağlı Bilecik Sancağı'nda hapsedilerek tamamlamasını hükümete kabul ettirdi. 1918 yılının Ekim ayında çıkan affa kadar orada ikamet eti.
1918 yılında II. Meşrutiyet'ten sonra memleketi Tokat'tan Osmanlı Mebusan Meclisi'ne milletvekili seçildi. Sevr'i imzalayan hükümet döneminde şeyhülislam olan Mustafa Sabri, Yıldız Sarayı'nda Vahdettin başkanlığında toplanan Meclis-i Âlî'de anlaşmanın kabul edilmesi yönünde görüş bildirenler arasındaydı. 11 Nisan 1920 tarihinde Milli Mücadele başlatmak için kongreler düzenleyen içlerinde Mustafa Kemal Paşa'nın da bulunduğu 'milliyetçi ileri gelenler' hakkında ölüm fetvasını kaleme aldı. Bu tarihte şeyhülislam olan Haydarizade İbrahim Efendi, Mustafa Sabri'nin kaleme aldığı fetvayı okuyunca imzalamayı reddetti ve istifasını verdi.
Türk ordusunun bağımsızlık savaşını kazandığı 1922'de, Mustafa Sabri Efendi ailesini alarak İngilizlerin temin ettiği bir yük gemisiyle Mısır'a gitti. Milli Mücadele karşıtı olması nedeniyle ülkeye girişi yasaklanmıştır. Yüzellilikler listesinde yer aldı ve vatandaşlıktan çıkarıldı. Mısır El-Ehzer üniversitesinde din dersleri verdi. Yurtdışındaki hayatı sürecinde yaptığı neşriyatlarda Şapka Kanunu'na, Medeni Kanun'un kabulüne, Harf Devrimi'ne, Halifeliğin kaldırılmasına, Kuran'ın Türkçeye tercüme edilmesine karşı çıkmıştır.
2 Mart 1954 tarihinde Kahire’de ölmüştür.

"Sermaye" ve "Göç"ün Ardından "Din"i Küreselleştirme Projesi Olarak Dinlerarası Diyalog

Dergi: Özgün İrade

Sayı: 62. Sayı Yıl: 2009

Sayfa: 22-23

PDF

Ah Irak…

Dergi: Özgün İrade

Sayı: 33. Sayı Yıl: 2007

Sayfa: 10-12

İncele

Şirkin karanlığından Vahyin aydınlığına

Dergi: Anadolu Gençlik

Sayı: 97. Sayı Yıl: 2008

Sayfa: 46-48

PDF

Aktüel Manası ve Hakikati Arasında İslam Düşüncesi

Dergi: Rıhle

Sayı: 13. Sayı Yıl: 2011

Sayfa: 143-144

İncele

Dini Müceddidler Yahut Türkiye'nin Necat ve İ'tila Yollarında Bir Rehber: Avrupa Medeniyetinin Yanlış Telakkisi

Dergi: Sebilürreşâd

Sayı: 17. Cilt 427-428. Sayı Yıl: 1919

Sayfa: 82-86

İncele

Terakki Edelim, Fakat Müslüman Kalmak Şartıyla

Dergi: Sebilürreşâd

Sayı: 17. Cilt 431-432. Sayı Yıl: 1919

Sayfa: 113-115

İncele

Dini Müceddidler Yahut 'Türkiye'nin Necat ve İ'tila Yolları'nda Bir Rehber IV

Dergi: Sebilürreşâd

Sayı: 17. Cilt 419-420. Sayı Yıl: 1919

Sayfa: 18-20

İncele

Fetva-yı Meşihatpenahi

Dergi: Sebilürreşâd

Sayı: 17. Cilt 419-420. Sayı Yıl: 1919

Sayfa: 21

İncele

Dini Müceddidler Yahut 'Türkiye'nin Necat ve İ'tila Yolları'nda Bir Rehber V

Dergi: Sebilürreşâd

Sayı: 17. Cilt 421-422. Sayı Yıl: 1919

Sayfa: 34-37

İncele

Dini Müceddidler Yahut 'Türkiye'nin Necat ve İ'tila Yolları'nda Bir Rehber II

Dergi: Sebilürreşâd

Sayı: 16. Cilt 414-415. Sayı Yıl: 1919

Sayfa: 214-216

İncele

Dini Müceddidler Yahut 'Türkiye'nin Necat ve İ'tila Yolları'nda Bir Rehber

Dergi: Sebilürreşâd

Sayı: 16. Cilt 412-413. Sayı Yıl: 1919

Sayfa: 199-202

İncele

Dini Müceddidler Yahut 'Türkiye için Necat ve İ'tila Yolları'nda Bir Rehber

Dergi: Sebilürreşâd

Sayı: 16. Cilt 410-411. Sayı Yıl: 1919

Sayfa: 178-183

İncele

Kıt'a

Dergi: Sebilürreşad

Sayı: 2. Cilt 40. Sayı Yıl: 1949

Sayfa: 235

İncele

Gaybe İnananları İnanmayanlardan Ayıran Kesin Söz

Dergi: Hilâl

Sayı: 1. Cilt 2. Sayı Yıl: 1958

Sayfa: 16

PDF

Tevcihat

Dergi: Muhibbân

Sayı: 3. Cilt 5. Sayı Yıl: 1919

Sayfa: 8

PDF

Kesin Söz

Dergi: Doğan Güneş

Sayı: 10. Sayı Yıl: 1948

Sayfa: 149

İncele

İslam Aleminden Akisler

Dergi: Doğan Güneş

Sayı: 7. Sayı Yıl: 1947

Sayfa: 100, 108-112

İncele

Kesin Söz

Dergi: Doğan Güneş

Sayı: 7. Sayı Yıl: 1947

Sayfa: 101, 112

İncele

Kesin Söz

Dergi: Doğan Güneş

Sayı: 8. Sayı Yıl: 1947

Sayfa: 117

İncele

Kesin Söz

Dergi: Doğan Güneş

Sayı: 9. Sayı Yıl: 1948

Sayfa: 133, 143

İncele

Kesin Söz

Dergi: Doğan Güneş

Sayı: 3. Sayı Yıl: 1947

Sayfa: 37-38

İncele

Kesin Söz

Dergi: Doğan Güneş

Sayı: 4. Sayı Yıl: 1947

Sayfa: 53-54

İncele

Kesin Söz

Dergi: Doğan Güneş

Sayı: 5. Sayı Yıl: 1947

Sayfa: 69

İncele

Kesin Söz

Dergi: Doğan Güneş

Sayı: 6. Sayı Yıl: 1947

Sayfa: 85

İncele

Gayba İnananlara Kesin Söz İnanmayanlardan Ayıran…

Dergi: Doğan Güneş

Sayı: 1. Sayı Yıl: 1947

Sayfa: 5-6

İncele

Kesin Söz

Dergi: Doğan Güneş

Sayı: 2. Sayı Yıl: 1947

Sayfa: 21-22

İncele

Fetva-yı Meşihatpenahi: Bu Sene Ordu Sıyam ile Mükellef

Dergi: Cerîde-i Sûfiyye

Sayı: 5. Cilt 160. Sayı Yıl: 1919

Sayfa: 557

İncele

Mahşer

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 6. Cilt 147. Sayı Yıl: 1912

Sayfa: 2629-2630

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesailden: 133 Numaralı Nüshadan Makaleden Mabaddır.

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 6. Cilt 135. Sayı Yıl: 1911

Sayfa: 2426-2429

PDF

İttihat ve Terakki Kongresinde Karait Olunan Raporun Bir Noktası

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 6. Cilt 131. Sayı Yıl: 1911

Sayfa: 2359-2363

PDF

Hemze-i Vasl Meselesi: Feylesof Rıza Tevfik Beyefendi'ye Tuhfe

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 5. Cilt 124. Sayı Yıl: 1911

Sayfa: 2246-2250

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesailden

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 5. Cilt 113. Sayı Yıl: 1911

Sayfa: 2069-2073

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesail'den

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 5. Cilt 112. Sayı Yıl: 1911

Sayfa: 2054-2057

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesailden

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 5. Cilt 111. Sayı Yıl: 1911

Sayfa: 2038-2040

PDF

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesailden: Tesettür-i Nisvan

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 5. Cilt 110. Sayı Yıl: 1911

Sayfa: 2022-2025

PDF

İlmiye Bütçesi Münasebetiyle

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 5. Cilt 106. Sayı Yıl: 1911

Sayfa: 1958-1961

PDF

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesailden II

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 4. Cilt 102. Sayı Yıl: 1911

Sayfa: 1890-1894

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesailden: Sigorta - Kumar

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 4. Cilt 100. Sayı Yıl: 1911

Sayfa: 1858-1861

PDF

Kurban Paraları ve Donanma İanesi

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 4. Cilt 91. Sayı Yıl: 1911

Sayfa: 1710-1717

PDF

Reddi ala ma fi'l-kavli'l-ceyyid mine'r-reddi

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 3. Cilt 69. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1365-1368

PDF

Reddi ala ma fi'l-kavli'l-ceyyid mine'r-reddi

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 3. Cilt 66. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1309-1312

PDF

Reddi ala ma fi'l-kavli'l-ceyyid mine'r-reddi

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 3. Cilt 64. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1283-1285

PDF

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesailden: Musiki

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 3. Cilt 63. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1258-1262

İncele

Reddi ala ma fi'l-kavli'l-ceyyid mine'r-reddi

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 3. Cilt 62. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1253-1256

İncele

Reddi ala ma fi'l-kavli'l-ceyyid mine'r-reddi

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 3. Cilt 60. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1222-1224

İncele

Meclis-i Mebusan'da Bütçe Müzakeratı

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 58. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1180-1183

İncele

Reddi ala ma fi'l-kavli'l-ceyyid mine'r-reddi

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 58. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1190-1192

İncele

Taşrada İrad Olunmuş Bir Nutuktan

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 57. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1163-1166

İncele

Reddi ala ma fi'l-kavli'l-ceyyid mine'r-reddi

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 57. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1173-1175

İncele

Taşrada İrad Olunmuş Bir Nutuktan

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 56. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1150-1153

İncele

Reddi ala ma fi'l-kavli'l-ceyyid mine'r-reddi

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 56. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1159-1160

İncele

Reddi ala ma fi'l-kavli'l-ceyyid mine'r-reddi

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 55. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1143-1144

İncele

Reddi ala ma fi'l-kavli'l-ceyyid mine'r-reddi

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 54. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1127-1128

İncele

Reddi ala ma fi'l-kavli'l-ceyyid mine'r-reddi

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 53. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1109-1111

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesailden: İrs, Zekat

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 51. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1071-1072

İncele

Reddi ala ma fi'l-kavli'l-ceyyid mine'r-reddi

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 50. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1057-1059

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesailden: İrs, Zekat

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 50. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1060-1062

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesailden: Say ve Servet

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 48. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1020-1023

İncele

Hamiş

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 48. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 1023-1024

İncele

Meclis-i Mebusa'nda Ulema ve Yeni Gazete

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 47. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 6-8

İncele

Belirtilmemiş

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 47. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 14-16

İncele

İntikatat

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 46. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 997-1000

İncele

Hakikatten Hayale Doğru

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 45. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 971-975

İncele

İane-i Milliye

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 44. Sayı Yıl: 1910

Sayfa: 966-968

İncele

İntikatat

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 43. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 952-954

İncele

İntikatat

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 42. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 935-938

İncele

İntikatat

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 40. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 904-906

İncele

İntikatat

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 41. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 920-922

İncele

İntikatat

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 39. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 887-890

İncele

İntikatat

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 38. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 872-874

İncele

İntikatat

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 35. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 825-826

İncele

İntikadat

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 36. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 840-842

İncele

İntikatat

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 34. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 805-808

İncele

Tashih

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 34. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 808

İncele

Talebe-i Uluma

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 33. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 764-768

İncele

İntikatat

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 33. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 784-785

İncele

Hüseyin Cahid

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 31. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 718-719

İncele

İntikatat

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 31. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 733-736

İncele

İntikatat

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 32. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 756-757

İncele

İhtar

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 32. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 757

İncele

Menakıbımız ve Misalimiz

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 30. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 693-696

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesailden: Talak

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 27. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 628-631

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesailden: Talak

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 2. Cilt 28. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 651-654

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesailden: Talak

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 26. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 595-598

İncele

Hakiki Şiirlerim

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 26. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 611-613

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesailden Suret

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 25. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 570-573

İncele

Bir Mütalaa

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 25. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 583-586

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesailden Suret

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 23. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 528-530

İncele

Sabah Refikimize

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 23. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 544

İncele

Cevabım

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 21. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 476-479

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesailden Suret

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 22. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 492-495

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesailden Suret

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 19. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 426-428

İncele

Cevabım

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 17. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 382-384

İncele

Edeb-i Tahrir

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 15. Sayı Yıl: 1909

Sayfa: 326-328

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesail'den Taaddüd-i Zevcan

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 11. Sayı Yıl: 1908

Sayfa: 226-231

İncele

Taaddüd-i Zevcat: İki Kadın Arasında Muhavere

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 13. Sayı Yıl: 1908

Sayfa: 286-289

İncele

Müteferrika, Varaka-i Mahsusa

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 13. Sayı Yıl: 1908

Sayfa: 294-296

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesail

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 8. Sayı Yıl: 1908

Sayfa: 154-158

PDF

Fes ve Kalpak

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 8. Sayı Yıl: 1908

Sayfa: 173

PDF

İd-i Said-i Fıtr

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 4. Sayı Yıl: 1908

Sayfa: 58-60

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesail

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 5. Sayı Yıl: 1908

Sayfa: 89-92

PDF

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesail

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 6. Sayı Yıl: 1908

Sayfa: 106-110

PDF

Fes ve Kalpak

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 7. Sayı Yıl: 1908

Sayfa: 146-149

PDF

Beyânülhak'ın Mesleği

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 1. Sayı Yıl: 1908

Sayfa: 2-4

PDF

Huzur-ı Hümayun Dersleri

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 2. Sayı Yıl: 1908

Sayfa: 3-5

İncele

Müdafa-yı Hakikat

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 2. Sayı Yıl: 1908

Sayfa: 10-11

İncele

Din-i İslam'da Hedef-i Münakaşa Olan Mesail

Dergi: Beyânülhak

Sayı: 1. Cilt 3. Sayı Yıl: 1908

Sayfa: 8-11

İncele